Świat wody

Eksperymentarium wiedzie nas poprzez świat borów do drugiej sali wystawy, gdzie trafiamy w świat wody.

 

Jeziora, rzeki i inne cieki wodne to obok borów najcenniejsze zasoby przyrodnicze chojnickich okolic.

Dobrze rozwinięta sieć wodna Polski sprzyja rozwojowi turystyki kajakowej. W powiecie chojnickim odnajdziemy doliny rzeczne ze szlakami wodnymi o wybitnych walorach turystycznych. Rzeka Brda i Wda mają statut szlaków kajakowych o znaczeniu międzynarodowym.
Brda przepływa przez południową część gminy Konarzyny, następnie wpada do jeziora Charzykowskiego w centralnej części gminy Chojnice, przepływa przez jeziora Długie i Karasińskie, jezioro Witoczno i dalej płynie na wschód i wpada do jez. Małełąckie (i tam opuszcza gminę Chojnice) i jezior Łąckie (już w gminie Brusy), Dybrzk i Kosobudno. Dalej Brda przepływa przez gminę Czersk, przy zaporze w Mylofie następuje pobór wody z Brdy do Wielkiego Kanału Brdy. W miejscowości Zapędowo Brda opuszcza powiat chojnicki i województwo pomorskie.

Rzeka Wda przepływa przez wschodni kraniec powiatu, a dokładniej gminy Czersk. Zasilana jest ona na terenie powiatu chojnickiego wodami rzek Niechwaszcz i Kanału Wdy.

Najbardziej znanym jeziorem w powiecie chojnickim jest Jezioro Charzykowskie, zwane też Małym Morzem. W obszarze powiatu wymienić można jeszcze ponad 30 dużych jezior. Jez. Karsińskie, Jez. Dybrzk, Jez. Ostrowite, Jez. Łąckie, Jez. Skąpe, Jez. Spierewnik, Jez. Somińskie, Jez. Kruszyńskie, Jez. Parzyn, Jez. Witoczno, Jez. Niedźwiedź, Jez. Wegner, Jez. Śluza, Jez. Wysokie, Jez. Trzemeszno, Jez. Płęsno, Jez. Młosino Wielkie, Jez. Milachowo, Jez. Głuche Duże, Jez. Głuche Małe, Jez. Zmarłe, Jez. Gardliczno, Jez. Kosobudno, Jez. Leśno Górne, Jez. Leśno Dolne, Jez. Warszyn, Jez. Wieckie, Jez. Ostrowite, Jez. Świdno, Jez. Nierostowo i Jez. Ostrowitek/Lichnów. Duże znaczenie ma również Zbiornik w Mylofie, wybudowany w latach 1846÷48, z zaporą o wysokości spiętrzenia ponad 10 m, związany z systemem rowów nawadniających tzw. Łąki Czerskie, z Wielkim Kanałem Brdy.

Nic dziwnego, iż przy tak dużej ilości jezior i cieków wodnych powiat chojnicki słynie z walorów turystyki wodnej, a także sportów wodnych. W miejscowości Charzykowy nad Jeziorem Charzykowskim w 1919 roku powstało w Stowarzyszenie Przyjaciół Żeglarstwa prowadzone przez Jana Gierszewskiego, a w roku 1922 za sprawą Ottona Weilanda powstał najstarszy w Polsce klub jachtowo-bojerowy: Chojnicki Klub Żeglarski.

W sali wodnej zwiedzający znajdą następujące stanowiska interaktywne:

  1. Obieg wody w przyrodzie: trójwymiarowa animacja w przystępny sposób tłumaczy w jaki sposób woda w różnych stanach skupienia krąży w przyrodzie. Zwiedzający dowiadują się, czy prawdą jest stwierdzenie, iż ilość wody w przyrodzie jest stała, skoro mówi się o jej kurczących się zasobach. Ekspozycja ta jest świetną okazją, by uświadomić sobie zagrożenia związane ze zbyt dużym zużyciem i zanieczyszczeniem wody.
  2. Budowa akweduktu: akwedukty były pierwszymi budowlami umożliwiającymi prowadzenie biegu wody, by dostarczyć ją w miejsca tego potrzebujące. Pierwsze akwedukty powstawały już w starożytnym Rzymie. Stanowisko „Akwedukty” na wystawie odnosi się do powstałego w XIX wieku akweduktu w Fojutowie. Akwedukt zbudowali w latach 1845-49 Prusacy, by zasilić wodami z Brdy tzw. Łąki Czerskie, skąd pozyskiwano siano dla koni. Budowę rozpoczęto od Zapory w Mylofie, której celem było spiętrzenie wody i podniesienie jej poziomu o ok. 10 metrów, dalszym etapem była budowa kanału. Ze względu na konieczność przeniesienia płynącej kanałem wody ponad Czerską Strugą, zaprojektowano mini akwedukt w Fojutowie, który stanowi osobliwe „skrzyżowanie” dwóch cieków wodnych.
  3. Wyścigi bojerów: bojery, zwane także ślizgami trójkątnymi, kształtem przypominają małe żaglówki na łyżwach. Wykorzystując siłę wiatru poruszają się z ogromną prędkością po lodzie. Pojawiły się one w Chojnicach już w 1919 roku, twórcą pierwszego był Otton Weiland. Wyścigi bojerów to sport będący kolebką Chojnickiego Klubu Żeglarskiego. Z Charzykowych wywodzi się Lucjan Gierszewski, wielokrotny mistrz Polski w regatach bojerów, autor stwierdzenia: „My Kaszubi lubimy wodę, także zamarzniętą!”
  4. Rozmowa znakami: ukazuje i uczy posługiwania się dwiema metodami komunikacji w transporcie wodnym, które były wykorzystywane zanim do użycia weszły radionadajniki i technologie wykorzystujące sygnały satelitarne. Najbardziej znanym „językiem” morskim jest Alfabet Morese’a powstały w XIX wieku. W alfabiecie tym każdej literze i cyfrze przypisano określony ciąg sygnałów długich i krótkich (kropek i kresek), za pomocą których składa się wyrazy i zdania. Literom, które są wykorzystywane najczęściej przypisano jak najprostszy kod sygnałowy (np. pojedyncza kreska – litera T lub kropka – litera E, kropka i kreska oznacza literę A). Międzynarodowy Kod Sygnałowy (MKS) to kolejne narzędzie komunikacji między jednostkami pływającymi. Widoczne z daleka flagi oznaczają poszczególne litery, ale także całe komunikaty, wykorzystywane najczęściej na morzu, np. flaga składająca się z dwóch poziomych pasów, granatowego u góry i czerwonego u dołu przypisana jest literze E, ale oznacza także: „zmieniam mój kurs w prawo”.


By poznać więcej ciekawostek z wodnego świata okolic Chojnic zapraszamy do odwiedzenia wystawy Eksperymentarium.

Share:
Eksperymentator

| Author

O nas

„Eksperymentarium. Chojnice – człowiek w naturze, czyli eksperyment z koegzystencji” to unikalna wystawa, która powstała w 2015 roku ...

Czytaj więcej

Szybki kontakt

  Email nie wyslany   Email wyslany
Top
Strona używa plików cookies aby usprawnić działanie. Przeglądanie tej strony jest równoznaczne z akceptacją cisteczek. More details…